‘Hoe kan ik mijn grens leren voelen en leren nee zeggen?’
Niet meer over jouw grens! -Hoe doe ik dat?
In de Corona tijd kunnen we niet meer zo makkelijk over de grens. Het mag gewoon even niet meer. Code oranje of geel. Vervelend! Toch geeft het wel duidelijkheid als iets niet mag en daardoor enige rust. Weet jij waar jou grens ligt? Weet jij wanneer je nee moet zeggen? Vaak ontstaat stress en overspannenheid bij mensen die te lang en te vaak over hun eigen grenzen heen zijn gegaan.
Wist jij dat 1,4 miljoen mensen in Nederland leiden aan burn-out klachten? Het zijn mensen die te veel voor anderen willen doen en te weinig energie aan zichzelf besteden. Hierdoor lekt energie weg en laden mensen te weinig op. Resultaat is vermoeidheid, prikkelbaarheid, onrust en nog een heleboel andere klachten.
1. Luister naar je lichaam
Dit is meteen de moeilijkste stap in het stellen van grenzen. Als je midden in een stressvolle periode zit neem je geen tijd om te voelen. Toch is dit het begin! Je lichaam weet of iets energie geeft of kost. Ben je vermoeid, sta je snel in het rood, heb je pijn in je nek of rug of hoofd? Gevoel van zenuwachtigheid, niet kunnen slapen door adrenaline? Of heb je een knoop in je maag? Allemaal tekenen dat je over je grens heen bent gegaan.
Hoe mis moet het gaan, hoe moe moet je zijn, hoe prikkelbaar moet je wezen, hoeveel klachten moet je hebben voor jij toegeeft dat het zo niet kan en dat er blijkbaar grenzen voor je zijn? Weet jij eigenlijk wat goed voor jou is? En als je dat weet, onderneem je dan op tijd actie of vraag je hulp? Of vind je dat je alles alleen moet oplossen en schaam je je om hulp te vragen?
Neem de tijd om te luisteren. Hoe?
Oefening:
Ga voor jezelf na hoe jij omgaat met situaties waarin je je onder druk voelt staan? Wat is jouw reactiepatroon hierop? Wat voel jij in je lichaam? Is je automatische reactie doorgaan en zelf oplossen en controle houden of geef je grenzen aan en vraag je om hulp? Voel je je slap en moe of ga je heel hard trekken en krijg je last van je nek en wordt je boos? Wanneer geef je je grens aan? Of vraag je om hulp? Wat is de reden dat je moeite hebt met grenzen aangeven?Praat met collega’s, vrienden en familie over hoe zij het ervaren. Zeg jij vaak ja of nee en merken ze aan jou waar jouw grens ligt. Het is beslist de moeite waard om met jezelf en mensen in gesprek te raken over jouw grenzen en hoe jij ze tijdig kan signaleren.
2. Herken je gedachten, emoties en overtuigingen
Jouw reactie en manier van grenzen stellen is voor een deel bepaald door je karakter, genen en omgevingsfactoren en voor een deel door gedragspatronen vanuit je jeugd of indrukwekkende gebeurtenissen in je leven. Het veranderen hiervan gaat niet zomaar. Het is in ieder geval belangrijk om je gedachten, emoties, overtuigingen en gedragspatronen te herkennen. Pas als je weet wat de onderliggende redenen zijn waarom je moeite hebt met het aangeven van grenzen kun je er aan werken.
Neem de tijd om je dieperliggende patronen te herkennen. Hoe?
Oefening:
Welke gedachten, emoties en overtuigingen spelen een rol? Voel eens voor jezelf wat de reden is dat je moeite hebt met het aangeven van grenzen. Voel eens welke zin jouw raakt.
- Je moet je aan je afspraken houden
- Snel denken dat je je aanstelt
- Bang zijn om afgewezen te worden
- Bang zijn om niet goed genoeg te zijn of te doen
- Te weinig contact maken met je gevoel
- De overtuiging hebben dat je alles zelf moet doen
- De overtuiging hebben dat je een ander niet mag opzadelen met jouw problemen
- Je richt je teveel op anderen i.p.v. op jezelf
- Bang zijn om niet aardig gevonden te worden
- Geen heldere doelstelling t.a.v. werk, gezin of sociale leven
- of niet aardig gevonden te worden
Veelal ligt er een gevoel van onzekerheid aan ten grondslag. Wie ben ik, dat ik zomaar mag zeggen wat ik wil? Die ik daar anderen geen pijn mee? Jezelf de moeite waard vinden om je grens aan te mogen geven is een leerproces met vallen en opstaan. Hoe meer je oefent, hoe beter je je grenzen leert aanvoelen en stellen naar anderen zonder jezelf egoïstisch of een loser te voelen.
- Let er de komende week tijd op hoe anderen hun grens aangeven en nee zeggen.
- Neem een voorbeeld in gedachte van een verzoek van iemand anders die jij hebt geweigerd. Schrijf op hoe dat ging.
- Neem een voorbeeld in gedachte van een keer dat je nee wilde zeggen, maar dit niet gedaan hebt. Schrijf op welke ‘onredelijke gedachte’ hierbij een rol speelden (zie lijst hierboven). Probeer de gedachte te vervangen door een redelijke gedachte.
Bijvoorbeeld:
Onredelijke gedachte: Als ik nee zeg vindt hij mij niet aardig.
Redelijke gedachte: Als ik nee zeg ben ik mijn vriend echt niet kwijt. Als hij me respecteert vindt hij me nog steeds aardig en ben ik vooral duidelijk.
3. Leer nee zeggen en zorg voor jezelf!
Je hebt nu geoefend met het luisteren naar je lichaam. Je herkent aan je lichaam bij welke subtiele signalen je een grens bereikt of over bent gegaan. Ook herken je je gedachten en patronen. Nu is het dus tijd om actie te ondernemen. Tijd om jouw grenzen te bewaken. Tijd om voor jezelf te zorgen en je niet meer zomaar over je grenzen heen te stappen.
Hoe?
Oefening:
Ga voor jezelf na welke verzoeken van anderen je de komende tijd wilt weigeren. Ga ook na welke activiteiten je op je hebt genomen, maar eigenlijk te veel voor je zijn. Schrijf op wanneer en hoe je de ander wilt vertellen dat je het niet gaat doen.
Oefen eerst een week met nee zeggen op kleine vragen en verzoeken.
- Als iemand iets aan je vraagt, probeer dan niet automatisch ‘ja’ te zeggen, maar denk eerst na of je iets wel of niet wilt. Als je niet meteen kunt beslissen, zeg dan dat je het even wilt laten bezinnen en er later op terug wilt komen.
- Je kan altijd zeggen dat je het nu niet kunt doen, maar later wel.
- Zeg altijd eerst nee en begin dan met uitleggen, als je besloten hebt om nee te zeggen. Dat is duidelijk en je hoeft er niet omheen te draaien.
- Je bent niet verplicht om uit te leggen waarom je nee zegt. Dit mag wel.
Maak je niet druk om het maken van fouten, want daar leer je van. Je kan een beslissing altijd terugdraaien, als je later merkt dat je er geen goed gevoel aan overhoud of je toch een keer over je grens heen bent gegaan.
Wil jij meer weten over stress, overspannenheid & burn out? Laat dan je emailadres achter op de website en je ontvangt regelmatig nieuwe blogs, video’s, podcasts en nog veel meer interessante informatie over natuurlijk genezen!